Di1sep
Op 1 september 2014 gaat de eerste familierechtbank van start. De filosofie is één familie, één dossier, één rechtbank. De familierechtbank maakt een einde aan de versnippering van dossiers bij familiegeschillen. Bovendien moet het ook het werk van de vrederechter verlichten. De familierechtbank behandelt nagenoeg alle familiale kwesties. Mensen geconfronteerd met een echtscheiding en later met de verblijfsregeling voor hun kinderen, komen bij dezelfde rechtbank terecht.
Het is vandaag precies 15 jaar geleden in 2005 dat aan elke school de zone 30 verplicht wordt. De zone 30 bestond dan al 10 jaar, maar het rijgedrag veranderde niet. Integendeel, één op de tien bestuurders reed dubbel zo snel wat een intrekking van het rijbewijs voor minstens vijftien dagen tot gevolg had. Eén van de redenen was dat je niet goed kon zien wanneer je een zone 30 inreed. De verkeersborden waren nogal klein. Het huidige elektronisch verkeersbord dat op tijdelijke momenten geldig is, is wel duidelijk.
35 jaar geleden in 1985 wordt het wrak van de Titanic ontdekt op 3800 m diepte. Door de ontdekking van de Amerikaanse oceanograaf Robert Ballard kwam veel over de fatale reis van het schip aan het licht. Vorig jaar, in 2019, ontdekten de onderzoekers dat grote delen van het schip verdwenen zijn door een metaaletende bacterie.
Het is exact 45 jaar geleden in 1975 dat de vierde graad van de lagere school definitief wordt afgeschaft. De leegloop was al een paar jaar bezig. Dat kwam vooral omdat de slimme leerlingen na het zesde leerjaar vertrokken naar de colleges om daar hun vierde graad te doen als voorbereiding op de middelbare school.
Het is precies 50 jaar geleden in 1970 dat er geen school meer is op zaterdagvoormiddag. Maar daarom werd het nog niet meteen afgeschaft. Het verkorten van de schoolweek tot vijf lesdagen werd pas vier schooljaren later in 1974 verplicht naar aanleiding van de oliecrisis.
1 september is de sterfdag van Zonnekoning Lodewijk XIV in 1715, vandaag dus precies 305 jaar geleden. Hij sterft vier dagen voor zijn 77e verjaardag. In het eerste deel van zijn regeerperiode was hij een heel goede koning die Frankrijk vooruit hielp. Bij zijn dood daarentegen liet hij zijn land achter in een desastreuze toestand. De vele oorlogen hadden voor een enorme financiële schuld gezorgd.
Morgen is het precies 30 jaar geleden op 2 september 1990 dat Rudy Dhaenens uit Deinze wereldkampioen op de weg werd. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 2 september hoor je morgen in een nieuwe TM.
Woe2sept
Het is vandaag 30 jaar geleden op 2 september 1990 dat Rudy Dhaenens uit Deinze wereldkampioen wordt op de weg. Ploegmaat Dirk De Wolf is tweede. In hetzelfde jaar (1990) was Rudi Dhaenens 2de in de Ronde van Vlaanderen en 4de in Luik-Bastenaken-Luik. Wegens hartproblemen moest hij twee jaar later in 1992 stoppen met wielrennen. Zoals bekend, verongelukte Rudi Dhaenens zes jaar later in 1998 op de E40 op weg naar Eurosport waar hij co-commentaar was voor de Ronde van Vlaanderen. Hij overleed een dag later in het ziekenhuis in Aalst.
Op 2 september 1968 overlijdt Ernest Claes. Hij is de schrijver van De Witte. De zwart-wit film van De Witte was trouwens de eerste langspeelfilm in ons land in 1934. In 1980 maakte Robbe De Hert een kleurenversie, dit jaar dus 40 jaar geleden. De Witte is ook één van de hoofdfiguren in de tv-serie ‘Wij, Heren van Zichem’, hoewel dat scenario eigenlijk een samensmelting is van verschillende verhalen van Ernest Claes, nl. De Witte, ‘Het leven van Herman Coene’ en ‘Het Kosthuis van Fien Jansens’. Zichem is het geboortedorp van Ernest Claes. Hij studeerde Germaanse Filologie aan de universiteit in Leuven. Op het einde van de Tweede Wereldoorlog (1944) werd hij beschuldigd van collaboratie en werd hij drie maanden opgesloten in de gevangenis van St-Gillis.
Het is exact 105 jaar geleden in 1915 dat twee boomsnoeiers in het bos in de buurt van ’t Aanwijs in Beernem het begraven lichaam van baron Henri d’Udekem d’Acoz vinden. Hij was al drie maanden spoorloos verdwenen uit zijn kasteel in Ruddervoorde. Het was de eerste van de zes moorden van Beernem, gepleegd tussen 1915 en 1944. Een week voor de vondst van de baron verdween jachtwachter Camiel Sassen Dierickx ook spoorloos. Hij werd nooit teruggevonden. Vermoedelijk was hij getuige van de moord op baron Henri d’Udekem d’Acoz.
Vier dagen lang van 2 september tot en met 5 september 1666 wordt London voor 80% verwoest door een brand. Het vuur ontstond ’s nachts bij de bakker in de Pudding Lane. Hij haalde de burgemeester erbij, maar die schatte de brand compleet fout in. ‘A woman might (ei) piss it out’, was zijn antwoord en kroop terug in zijn bed. 70 tot 80 000 houten huizen in smalle straten gingen in de vlammen op. St-Paul’s Cathedral, toen nog met een spits, ging tegen de vlakte. Officieel waren er maar zes doden. Dat komt omdat men in 1666 de armen en de middenklasse niet registreerden.
Herinner jij je nog het optreden van Michael Jackson in Oostende in 1997? Morgen zelfde tijd hoor je er alles over in een nieuwe TM.
Do3sept
Het zit vooraan in het nieuws op 3 september in 1997: Michael Jackson treedt op in Oostende voor 50 000 fans. Het optreden was 3 dagen uitgesteld wegens het plotse overlijden van prinses Diana. Michael Jackson was te erg gegrepen door het overlijden dat hij zijn concert in Oostende prompt afzegde, maar het dus drie dagen later, vandaag in 1997, goed maakte.
Het is vandaag precies een kwarteeuw geleden in 1995 dat eBay wordt opgericht. Het is één van de grootste online veilingsites voor het aanbieden van nieuwe producten of tweedehands spullen.
Het is voorpaginanieuws in Zweden. Sinds vanochtend 5 uur rijden ze in Zweden rechts in plaats van links. In 1967 wel te verstaan. Alleen het noodzakelijke verkeer mocht die nacht en ochtend op de weg. Om kwart voor vijf moest al het verkeer in Zweden stilstaan, vijf minuten wachten en zich dan voorzichtig verplaatsen naar de rechterkant van de weg. Om stipt 5:00 uur mochten ze dan hun weg aan de rechterkant verderzetten.
Op diezelfde dag in 1967 wordt Eddy Merckx voor het eerst wereldkampioen. Hij zal dat nog twee keer overdoen in 1971 en 1974.
In 1939 verklaren Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk de oorlog aan nazi-Duitsland. En ook vandaag, maar dan wel 5 jaar later in 1944, wordt Brussel bevrijd in de Tweede Wereldoorlog.
Het weer is zeer warm tot 33,6° in Bastenaken in 1929.
In het jaar 301 wordt San Marino gesticht. Het is een van de zes ministaten van Europa. San Marino is ruim 61 km² groot en telt 32.000 inwoners. De vijf andere dwergstaten van Europa zijn: Andorra, Malta, Liechtenstein, Monaco en Vaticaanstad.
Je kan deze TM opnieuw beluisteren op de website RT.be. Daar vind je ook de ‘Teletijdmachine in beeld’. Vandaag zijn dat beelden van Michael Jackson in Oostende. Morgen tijdreizen we onder meer naar 1882, want dan is er voor het eerst elektriciteit..
Vr4sept
In 1882 schakelt Thomas E(è)dison voor het eerst in de geschiedenis de elektriciteitsvoorziening in. Hiermee kregen 59 klanten die rondom zijn eerste energiecentrale in Manhattan in New York woonden 110 volt gelijkstroom. Edison was een uitvinder zoals we weten, hoewel dit toch met een korrel zout moet worden genomen, want eigenlijk kocht hij met zijn bedrijf uitvindingen op en liet dan de patenten op zijn naam maken. Edison heeft zo afgerond 1400 uitvindingen op zijn naam staan.
Albert Schweitzer overlijdt in 1965, vandaag dus 55 jaar geleden. Hij was de Duitse arts die in 1952 de Nobelprijs voor de Vrede won voor zijn filosofie ‘Eerbied voor al het leven’. Naast zijn medisch werk als arts in Afrika was Albert Schweitzer ook bekend als filosoof én zelfs als musicus waarin hij eigen interpretaties gaf op werk van Johan Sebastian Bach.
In 1989 overlijdt de Luikse auteur Georges Simenon. Hij werd vooral bekend als de geestelijke vader van Maigret, de politiecommissaris met pijp in Parijs. Jules Maigret is de hoofdpersoon in 75 romans en 28 kortverhalen van deze Belgische schrijver. Van de fictieve figuur Maigret bestaat wél een echte geboorteakte die ingeschreven staat in de gemeente Delfzijl bij Groningen in Noord-Nederland.
Op 4 september 2016 is Moeder Theresa heilig verklaard. Zij was de wereldbekende katholieke zuster die zorgde voor de armen in Calcuta in India. Voor haar werk kreeg ze de Nobelprijs voor de Vrede. Bij haar overlijden in 1997 bleek zij helemaal niet zo een heilig boontje te zijn. Ze doopte onder meer moslims en hindoes zonder dat die dat wilden. Ze vond het mooi dat de armen hun lot hadden aanvaard en dat ze hadden geleden naar het voorbeeld van Jezus Christus. Toen ze zelf ziek werd, verkoos ze toch een ziekenhuis in California, ver weg van India, omdat ze weigerde te lijden. Het mirakel dat Moeder Teresa een zaligverklaring opleverde, doet toch de wenkbrauwen fronsen. Ze zou een vrouw genezen hebben van zware buikpijnen nadat ze een gezegend medaillon op de buik van de zieke vrouw had gelegd. De vrouw had tuberculose en een cyste op een eierstok. De dokters toonden zwart op wit aan dat de vrouw genas door medicatie, maar het Vaticaan oordeelde dat dit toch een mirakel was. Moeder Theresa is vandaag in 2016 heilig verklaard.
Maandag tijdreizen we onder meer naar 1986 als Desmond Tutu de eerste zwarte aartsbisschop in Zuid-Afrika wordt.
Ma7sept
Acteur Julien Schoenaerts, vader van Matthias Schoenaerts, overlijdt vandaag in 2006. Vader Schoenaerts speelde onder meer de rol van Pieter de Coninck in de film De Leeuw van Vlaanderen en de rol van monseigneur Stillemans in de film Daens.
En in 1997 overlijdt Mobutu Sese Seko, president en dictator van Zaïre, nu Kongo.
Het is vandaag precies 30 jaar geleden op 7 september 1990 dat Koning Boudewijn een dubbele verjaardag viert. Hij werd 60 en was 40 jaar koning. Vandaag op zijn verjaardag in 1990 begonnen dan ook de zogenaamde 60/40-feesten om deze dubbele verjaardag te vieren.
Desmond Tutu is de eerste zwarte aartsbisschop in Zuid-Afrika die vandaag in 1986 wordt ingewijd. Twee jaar eerder in 1984 kreeg hij de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn inspanningen om de verschillende bevolkingsgroepen in vrede met elkaar te laten leven na de val van het apartheidsregime in Zuid-Afrika. 10 jaar tot in 1996 was hij aartsbisschop van Kaapstad.
Het weer is tot slot op 7 september koud en winderig. In 1949 veroorzaakt een tornado met windkracht 11 voor veel schade in Eupen. En in 1985 vriest het in de Ardennen min anderhalve graad.
Dit was de TM van de 250e dag van het jaar. Nog 115 en het is alweer nieuwjaar.
Je kan deze opnieuw beluisteren op de website RT.be. Of je kunt in Soundcloud, iTunes of Apple Podcast een gratis abonnement nemen op alle afleveringen van de TM. Daar kan je ook al even vooruitblikken op die van morgen. Dan tijdreizen we onder meer met het starship Enterprise naar de eerste aflevering van Star Trek op 8 september 1966. Graag tot morgen.
Di8sept
Op 8 september 2007 raakt duatleet Benny Vansteelant zwaargewond. Tijdens een training in Hooglede wordt hij opgeschept door een auto die uit een zijstraat komt. Zes dagen later op 14 september 2007 overleed hij. Kort daarna behaalde zijn broer Joerie Vansteelant de wereldtitel duatlon lange afstand en volgde hiermee zijn overleden broer Benny op. In 2008, 2011 en 2012 deed hij dat nog eens over. Benny Vansteelant behaalde vijf Europese en acht wereldtitels.
Op 8 september 1966 is de eerste aflevering van de sciencefictionserie Star Trek te zien. Die eerste aflevering heet ‘The Man Trap’. Van de oorspronkelijke serie zijn drie seizoenen gemaakt in evenveel jaren. Intussen zijn er zeven televisieseries, een animatieserie, dertien speelfilms, tientallen computerspellen en honderden boeken, stripboeken, technische handleidingen en encyclopedieën. In het begin in 1966 is Captain Kirk de hoofdfiguur, maar omdat zijn eerste officier Mr Spock (met de puntoren) veel sympathie kreeg bij het publiek werd zijn rol opgewaardeerd en gelijkgesteld met die van Captain Kirk. De visie van Star Trek is dat conflicten met goede wil en verstandig handelen kunnen worden opgelost en dat dit voorrang heeft op vechten. Dit past in de Koude Oorlog van die tijd waarbij oost en west de wapens op elkaar hadden gericht in een zogenaamde gewapende vrede. Bovendien werken en leven verschillende culturen en rassen samen in Star Trek. Ook het commando van Star Trek is internationaal. In 1976 (op 17 september), bijna dag op dag 10 jaar na de eerste aflevering van Star Trek, kreeg de eerste Space Shuttle van de NASA de naam Enterprise. Het ging om een prototype om een landing te testen, nog niet voor een ruimtevlucht.
8 september is overwegend een warme en zonnige dag. In 1934, 1928 en 1911 is het zelfs 30 tot 34°.
Michelangelo toont vandaag in 1504 zijn nieuwste beeldhouwwerk David aan het publiek. Het beeld is 5 m hoog en gekapt uit marmer. David is de Bijbelse figuur die met een slinger de reus Goliath verslaat. Het beeld is te zien in Firenze in Toscanië in Italië.
Je kan deze TM opnieuw beluisteren op de website RT.be. Of je kunt in Soundcloud, iTunes of Apple Podcast een gratis abonnement nemen op meerdere afleveringen van de TM. Daar kan je ook al even vooruitblikken op die van morgen. Dan hebben we het onder meer over het eerste dodelijke ongeval met de Zeppelin in 1913.
Wo9sept
Op 9 september 1569 overlijdt Pieter Bruegel de Oude na een langdurige ziekte. Hij ligt begraven in de Kapellekerk in Brussel. De Vlaamse kunstschilder was afkomstig uit Nederland en de vader van Pieter Brueghel de Jonge en van Jan Brueghel de Oude. Het werk van vader Pieter Breugel de Oude herken je gemakkelijk, omdat hij in zijn laatste 10 levensjaren handtekende met Breugel zonder h. Bekende werken zijn onder meer De Boerenbruiloft, De Nederlandse Spreekwoorden, Kinderspelen, De Toren van Babel, Winterlandschap met Schaatsers, De Val van Icarus, en waarschijnlijk zijn laatste werk De Ekster en de Galg die een waarschuwing is tegen alle roddelaars en verklikkers.
9 september 1947 is de sterfdag van architect Victor Horta. Hij ontwierp onder meer het warenhuis L’Innovation in de Nieuwstraat in Brussel dat in 1967 volledig in de vlammen opging onder meer door fouten in de constructie. Het Paleis voor Schone Kunsten en het Centraal Station in Brussel zijn maar twee van zijn vele bouwsels.
Het is precies 55 jaar geleden op 9 september 1965 dat Tibet een autonome regio van China wordt. China heeft vijf autonome regio’s die bestuurlijk gezien op hetzelfde niveau staan als de provincies. Beslissingen van de autonome Tibetaanse regering kunnen worden gecorrigeerd of teruggedraaid door China. De voorzitter van de regering is traditioneel een Tibetaan, terwijl de secretaris van de Communistische Partij meestal een Chinees is.
Mil Lenssens overlijdt in 2005, vandaag dus 15 jaar geleden. Hij is de geestelijke vader van het kinderprogramma Tik Tak. Het idee kreeg hij toen hij zag hoe geboeid peuters en kleuters waren door de beelden van de trekking van de loterij. Hij ontdekte dat terugkerende beelden mét een begeleidend muziekje genoeg waren voor een kleuterprogramma.
Serena Williams wint voor de vierde keer de US Open vandaag in 2012. De Amerikaanse tennister is in de finale in drie sets te sterk voor de Wit-Russische Viktoria Azarenka. Voor Serena Williams is het haar 15de grandslam die ze wint.
Het Van Gogh Museum in Amsterdam ontdekt in 2013 een nieuw schilderij van Vincent van Gogh. ‘De Zonsondergang bij Montmajour’ (Frans) is geschilderd in de zomer van 1888 in Montmajour, dat is in de buurt van Arles in Zuid-Frankrijk. Dat is twee jaar voor Vincent van Gogh uit het leven stapt in de zomer van 1890. De Nederlandse kunstschilder woonde dan in de buurt van Parijs. De ontdekking van het nieuwe schilderij gebeurde na het vinden van een brief aan zijn broer waarin hij het werk beschreef.
Morgen zal het precies 30 jaar geleden zijn in 1990 dat het proces over de ramp met de veerboot de Herald of Free Enterprise begint. Graag tot morgen.
Do10sept
Op 10 september 2014 overlijdt acteur Richard Kiel (Engels), je weet wel, de man van 2 meter 18 met het ijzeren gebit in twee James Bondfilms Moonraker en The spy who loved me.
Het is vandaag precies 30 jaar geleden op 10 september 1990 dat in London het proces over de ramp met de Herald of Free Enterprise begint. Drie jaar eerder in het voorjaar van 1987 kapseiste de Britse veerboot voor de kust van Zeebrugge in anderhalve minuut tijd, omdat die met open boegdeuren de haven was uitgevaren. Drie bemanningsleden werden beschuldigd van ernstige nalatigheid. Het zijn de kapitein, de bootsman die de boegdeuren had moeten sluiten, en de officier die de bevestiging gaf aan de stuurhut dat de boegdeuren wél dicht waren. Tot een strafrechtelijke veroordeling kwam het nooit.
Het mannen-enkelspel op de US Open in 1990 wordt gewonnen door Amerikaan Pete Sampras, vandaag dus 30 jaar geleden. Hij verslaat in de finale landgenoot Andre Agassi. En in 2012 wint Andy Murray op de US Open zijn eerste grandslam. Hij verslaat in de finale de Serviër Novak Dokovic.
De bevolking van Gibraltar stemt in een referendum in 1967 tégen de eenwording met Spanje. Ook in 2002 doen ze dat nog eens over. Gibraltar is Brits, maar regelt zijn eigen zaken, hoewel sommige bevoegdheden, zoals defensie en buitenlandse zaken, de verantwoordelijkheid blijven van de Britse regering. Gibraltar is in 1704 tijdens de Spaanse Successieoorlog door een Engels-Nederlandse troepenmacht veroverd van Spanje. In 1713 werd het voor eeuwig door Nederland overgedragen aan Groot-Brittannië.
In 1933 worden in Antwerpen de eerste twee tunnels onder de Schelde geopend. Eerst werd de Waaslandtunnel geopend en daarna de voetgangerstunnel van St-Anna. De opening gebeurde door burgemeester Kamiel Huysmans en de hele koninklijke familie. Het waren toen nog toltunnels tot lang na de Tweede Wereldoorlog.
In 1883 is Hendrik Conscience overleden. Van hem wordt gezegd dat hij zijn volk leerde lezen. Door ‘schilderende’ teksten te schrijven, probeerde hij het volk op te voeden en te onderwijzen. De Leeuw van Vlaanderen is zijn meest bekende werk.
Jan zonder Vrees wordt vandaag in 1419 vermoord. Dat gebeurt in een poging het Engelse offensief het hoofd te bieden. Hij werd 48. Hij ligt begraven in Dijon. Jan Iste van Bourgondië, zoals hij in de geschiedenisboeken staat vermeld, was hertog van Bourgondië en Graaf van Vlaanderen.
Morgen hebben we het onder meer over 9/11. Graag tot dan!
Vr11sept
De Grieken verslaan de Perzen vandaag in het jaar 490 voor Christus. Om het goede nieuws aan Athene te melden, wordt een bode gestuurd. Die loopt de afstand van Marathon naar Athene. Waarschijnlijk is het verhaal van die ene bode een legende, maar historisch wèl juist is dat het gewonnen Atheense leger in een geforceerde mars van Marathon naar Athene is teruggekeerd in 7 uren. Ze waren nog net op tijd om een nieuwe aanval van de Perzische vloot te beantwoorden. Zoals bekend is de Marathonloop dan 2476 jaar later in 1896 opgenomen in de moderne Olympische Spelen.
De 22-jarige Franse piloot Georges Guynemer verongelukt in een luchtaanval tijdens de Derde Slag om Ieper in 1917 in de Eerste Wereldoorlog dus. Een jaar eerder op zijn 21ste verjaardag had hij het kruis van ridder van het Legioen van Eer ontvangen. Dat is de hoogste en belangrijkste nationale onderscheiding in Frankrijk. Een bekend luchtgevecht was dat tussen Gynemer en de Duitse held Ernst Udet. De machinegeweren van Udet blokkeerden. Guynemer groette zijn tegenstander en vloog weg. Hij won 53 luchtgevechten (hij haalde vier vliegtuigen neer op één dag (25 mei 1917)) en overleefde zeven crashes. De achtste van vandaag in 1917 in de buurt van Poelkapelle werd hem fataal. Daar kreeg hij in 1923 een monument.
11 september is een belangrijke datum voor Chili in Zuid-Amerika. Daar heet die dag El Once, wat de Elfde betekent in het Spaans. In 1973 vindt dan een staatsgreep plaats op het paleis van president Allende. Die komt hierbij om het leven, maar het zou ook zelfmoord kunnen zijn. De staatsgreep gebeurde onder leiding van generaal Pinochet waarschijnlijk met de steun van de Amerikaanse Inlichtingendienst CIA. In de dagen na de staatsgreep werden ongeveer 3500 mensen vermoord. In Chili begon vanaf vandaag in 1973 een militaire dictatuur die duurde tot in 1990.
9/11 blijft vereeuwigd met de terreuraanslag in Manhattan in 2001. Bijna 3000 mensen komen om het leven. In New York boren twee passagiersvliegtuigen zich in de Twin Towers die instorten. Ook in Washington DC vliegt een passagiersvliegtuig in op het Pentagon. Dat is trouwens op de 60ste verjaardag van de eerste steenlegging van dit gebouw in 1941.
En 11 september is ook de sterfdag van vrt-radiojournalist Jef Lambrecht in 2016. Hij nam geen blad voor de mond om zijn werkgever, de vrt dus, te verwijten dat die politici zoals Bart De Wever groot hebben gemaakt door hen zo vaak een podium te geven in programma’s zoals De Slimste Mens, wat toen nog werd uitgezonden door de vrt.
Maandag hebben we onder meer een afspraak in 1982 als Grace Kelly verongelukt. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 14 september hoor je maandag in een nieuwe TM.
Ma14sept
In Kongo pleegt Kolonel Mobutu Sese Seko een eerste staatsgreep op 14 september 1960, vandaag dus 60 jaar geleden. Hij slaagt erin om premier Lumumba te ontslaan en uit te leveren aan de vijand die hem vermoorden. De staatsgreep mislukte deels, omdat zijn leger niet georganiseerd was, slecht was bewapend en ongedisciplineerd. Na de tweede staatsgreep vijf jaar later in 1965 werd Mobutu de machtigste man van Kongo dat hij omdoopte in Zaïre en een kwarteeuw leidde als een dictator.
Ook vandaag 60 jaar geleden in 1960 wordt Rik Van Looy wereldkampioen. De keizer van Herentals zal dat het jaar daarop in 1961 nog eens overdoen. Het jaar daarop in 1962 won Van Looy als eerste de Ronde van Vlaanderen, Gent-Wevelgem en Parijs-Roubaix in hetzelfde jaar. Pas een halve eeuw later in 2012 deed Tom Boonen dat ook. Sprinten was de specialiteit van Rik Van Looy. Na Eddy Merckx heeft hij de meeste overwinningen op zijn naam staan, nl. 379 en Merckx 445.
In 1982 overlijdt Grace Kelly. Ze werd 52. De Amerikaanse actrice was getrouwd met prins Reiniér (op zijn Frans) van Monaco. Ze kreeg een beroerte tijdens een autorit op dezelfde weg waar ze de hoofdrol speelde in de Hitchcock-film ‘To Catch a Thief’. Ze verloor de controle over het stuur en stortte in het ravijn. Ze overleed een dag later, vandaag dus in 1982. Haar dochter prinses Stéphanie was lichtgewond. Enkele jaren later bleek dat Grace Kelly haar nek had gebroken. Er werd gefluisterd dat haar 17-jarige dochter Stéphanie de auto bestuurde zonder rijbewijs.
Parkwachters van het Zuid-Afrikaanse Krugerpark kondigen vandaag in 2016 aan 350 buffels en nijlpaarden te doden wegens de aanhoudende droogte. Het bekende natuurreservaat, dat bijna zo groot is als ons land (20 000 km2), wil met deze maatregel de overige beesten meer kans geven op overleven. Het afmaken van de dieren is een kleiner verlies dan de sterfte door te weinig voedsel wegens de aanhoudende droogte. Het vlees van de geschoten buffels en nijlpaarden in 2016 werd verdeeld onder de arme gemeenschappen van Zuid-Afrika.
Je kan deze TM opnieuw beluisteren op de website RT.be. Daar vind je ook de ‘Teletijdmachine in beeld’. Vandaag zijn dat beelden van de film ‘To Cath a Thief’ waar Grace Kelly op dezelfde weg rijdt waar ze vandaag in 1982 verongelukt. Morgen is er een nieuwe TM. Dan hoor je wat er allemaal gebeurde in de geschiedenis van 15 september. Graag tot dan.
Di15sept
Joseph Plateau overlijdt op 15 september 1883. Deze Belgische natuurkundige en wiskundige staat aan de basis van de film, en de tekenfilm in het bijzonder. De uitvinding van de film zelf heeft hij niet gemaakt, want die is ruim 10 jaar na zijn dood uitgevonden door de broers Lumière in 1895. Joseph Plateau was in het jaar van de Belgiche onafhankelijkheid in 1831 de uitvinder van de phena-kisti-scoop. Dat is Grieks voor ‘vals beeld’. Het is een schijf met verschillende opeenvolgende tekeningen. Als de schijf draait, vormen de tekeningen een bewegend beeld. In 1835 werd Joseph Plateau professor aan de Gentse Universiteit.
In Duitsland worden de Wetten van Neurenberger (neu = nieuw) door de nazi’s ingevoerd in 1935, vandaag dus precies 85 jaar geleden. Het waren drie racistische wetten tegen de Joden. Ze pasten in het kader van de sociaal-darwinistische denkwijze van de jaren 30 in Europa en Amerika. Of anders gezegd het overleven van de bekwaamste en de gezondste mensen wat uiteindelijk moet leiden tot een superbeschaving van ‘übermenschen’ waaruit de zwakkere groepen worden geëlimineerd. De Westerse denkwijze is intussen totaal anders en hebben we het over samenleven, respect en verdraagzaamheid, en anders mogen zijn. Naar aanleiding van Corona dit jaar (2020) kwam de sociaal-darwnistische denkwijze terug de kop opsteken.
Het is precies 45 jaar geleden op 15 september 1975 dat de LP ‘Whish you were here’ van Pink Floyd op de markt komt. Daaruit werd ‘Shine on you crazy diamond’ de meest bekende single. Tijdens de opnames van de LP liepen de spanningen tussen de leden van Pink Floyd op. Zo ook met toetsenist en tweede stem van de groep Rick Wright. Hij kreeg bij de volgende albums veel minder inspraak in het componeerwerk en de klankkleur van Pink Floyd. Op de 33e verjaardag van de LP Whish yoy were here, vandaag in 2008 was dat, overleed hij aan kanker. Rick Wright werd 65.
15 september 1998 is uitzonderlijk nat met maar liefst 168 liter regen per m2. En twee jaar later in het jaar 2000 zijn er overstromingen rond Gent en Kortrijk en zorgt een tornado voor schade in de Zwalmstreek, en ook voor schade in een strook van Erpe-Mere tot rond Antwerpen.
Morgen hebben wij het onder meer over de melkveehouders die 3 miljoen liter melk weggieten. Dat was in 2009. Maar waarom was dat ook alweer? Je hoort het morgen om 10 uur in een nieuwe TM.
Wo16sept
Naar goede gewoonte duiken we om 10 uur met de Teletijdmachine chronologish kort in de geschiedenis van de nieuwsberichten van de dag.
Vandaag in 2009 gieten melkveehouders in het Waalse Ciney 3 miljoen liter melk weg uit protest tegen de lage melkprijzen. Een liter melk in september 2009 bracht niet meer dan 28 cent op, terwijl de productiekost 40 cent bedroeg. Ze moesten met andere woorden hun spaarcenten aanspreken om hun bedrijf draaiend te houden. Europa bepaalde met de melkquota hoeveel liter koe-melk elk jaar mocht worden geproduceerd. Maar door het overaanbod daalde de prijs. Door koe-melk weg te gieten, kwam er een tekort en steeg de prijs terug. Vijf jaar geleden op 1 april 2015 is het Europese melkquotum na 31 jaar afgeschaft.
In 2004 overlijdt de laatste Belgische oudstrijder van de Eerste Wereldoorlog. De West-Vlaming Cyriel Barbary (Vlaams) werd 105 en overleed in de Amerikaanse staat Michigan. In de laatste zes maanden van de oorlog werd hij nog opgeroepen voor het front. Hij was dan 18.
De Zwitserse psycholoog Jean Piaget overlijdt in 1980, vandaag dus percies 40 jaar geleden. Hij lag aan de basis van de ontwikkelingspsychologie, ook wel kinderpsychologie genoemd. Hij is het die theoretisch kon aantonen dat een baby in de eerste zes maanden geen besef heeft dat de ouders er nog wel zijn, niettegenstaande de baby de ouders niet ziet. Piaget ontdekte bij kleuters van 5 dat ze geen besef hebben dat er even veel melk in een hoog smal glas kan als in een breed laag glas. Hij formuleerde ook vier verschillende stadia in de ontwikkeling van het kind, nl. de fase van de baby en de peuter, dan de kleuterfase, daarna de leeftijd tussen 6 en 12 en uiteindelijk de tiener met de puberfase.
Het is dag op dag 55 jaar geleden op 16 september 1965 dat Unicef de Nobelprijs voor de Vrede krijgt. Unicef is de afkorting van United Nations Children’s Emergency Fund (font). De internationale hulporganisatie voor kinderen werd opgericht kort na de Tweede Wereldoorlog (11 dec 1946) door de Verenigde Naties. De organisatie bood kinderen na de oorlog in het getroffen Europa opvang, voedsel en onderdak. Daarna zette Unicef zich ook in om het leven van kinderen te verbeteren, ruimer dan Europa alleen.
Op 16 september 1938 overlijdt Jozef Cleymans in een verkeersongeluk op weg naar Zwitserland. Hij werd 39. De priester was de stichter van de chiro.
Morgen tijdreizen we onder meer naar 1983 voor de allereerste aanslag van de Bende van Nijvel. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 17 september hoor je morgen in een nieuwe TM.
Do17sept
In 1322 overlijdt de graaf van Vlaanderen Robrecht van Behtune, beter bekend als De Leeuw van Vlaanderen. Hij was de oudste zoon van Gwij van Dampière. Van Bethune heeft niet deelgenomen aan de Guldensporenslag, in tegenstelling met de romantische voorstelling in het boek De Leeuw van Vlaanderen. In werkelijkheid sprak Robrecht van Bethune wellicht niet eens de Vlaamse streektaal. Toch speelde hij een belangrijke rol in het behoud van de zelfstandigheid van het graafschap Vlaanderen, vandaar zijn titel ‘Leeuw van Vlaanderen’.
In 1978 worden de Camp Davidakkoorden tussen Egypte en Israël ondertekend. Dat gebeurt tussen president Sadat van Egypte en premier Bégin van Israël in aanwezigheid van de Amerikaanse president Jmmy Carter. Met de vredesovereenkomst erkende Egypte het bestaan van Israël en werd de Sinaï-woestijn aan Egypte teruggegeven, die Israël al 11 jaar sinds 1967 bezat. President Sadat van Egypte werd twee jaar later in 1981 in Caïro vermoord.
Drie doden voor een beetje sterke drank, wat koffie en pralines. Dat is de balans van de eerste bloedige aanslag op een Colruyt (Nederlands) door de Bende van Nijvel, op 17 september in 1983. De Bende van Nijvel was dan al anderhalf jaar actief, maar hun naam kregen ze naar aanleiding van deze eerste bloedige aanslag in Nijvel. De buit bedroeg amper 22 000 frank, omgerekend 545 euro. Het parelsnoer en de drie ringen met briljanten van een neergeschoten vrouw namen ze niet eens mee. Ook een rijkswachter werd doodgeschoten. In drie jaar werden 28 mensen gedood. De laatste en ook de bloedigste aanslag van de Bende was die in Delhaize van Aalst in 1985. Toen vielen er 8 doden.
In 2012 zendt commercieel televisiezender Vier voor het eerst uit. Vier komt in de plaats van VT4 die in 1995 (1 februari) al begon met uitzenden. Ook zender VijfTV verandert naar Vijf. Succesvolle programma's die Woestijnvis eerder voor Eén maakte, zoals De Slimste Mens ter Wereld, Man bij Hond en de Pappenheimers, verhuisden naar Vier. De Slimste Mens en De Mol zijn de twee meest bekeken programma’s van Vier.
Op 17 september 2014 kwam de miljardste website online. Dat gebeurde ’s ochtends om 2 uur. Intussen zijn er alweer 788 miljoen websites bijgekomen. Momenteel zijn we met meer dan 4,6 miljard internetgebruikers wereldwijd.
Morgen hebben we onder meer een afspraak in 1692 voor de zwaarste aardbeving in ons land ooit. Graag tot dan.
Vr18sept
In 1692 rond kwart over twee in de namiddag vindt een aardbeving plaats van maar liefst 6,3 op de schaal van Richter. Het is de zwaarste aardbeving in ons land ooit sinds de metingen. Het epicentrum lag in de streek van Verviers. In heel ons land stortten gebouwen in. Maar dat was ook zo in Nederland, in Rijnland in Duitsland en in de Champagnestreek in Frankrijk. Zelfs tot in het graafschap Kent in Engeland was er schade.
In 1919 krijgen vrouwen stemrecht op gemeentelijk niveau. Weliswaar met enkele opvallende beperkingen. Zo gaat het niet om àlle vrouwen. Prostituees bijvoorbeeld hebben geen stemrecht. Vrouwen kunnen wel schepen of burgemeester worden in 1919, maar moeten daarvoor de toestemming van hun echtgenoot krijgen. Bij de gemeenteraadsverkiezing van twee jaar later in 1921 werden in heel het land slechts 196 vrouwen verkozen, van wie 13 schepenen en 6 burgemeesters. Vrouwen vertegenwoordigden dan 1% van alle gemeenteraadsleden.
Vandaag 15 jaar geleden in 2005 wint Spanjaard Roberto Heras voor de vierde keer de Ronde van Spanje. De overwinning werd hem later dat jaar wel afgenomen wegens doping. Heras ging in beroep en zes jaar later in 2011 kreeg hij gelijk van de rechter. Heras mocht dus zijn vierde leiderstrui behouden, toen nog in een goudgele kleur. Nu is dat een rode trui.
Anousheh Ansari is de eerste vrouwelijke ruimtetoerist in 2006. Dat is 5 jaar na de eerste ruimtetoerist. De Iraans-Amerikaanse zakenvrouw is al de vierde ruimtetoerist die op eigen kosten naar het ISS reist. Ze verbleef 10 dagen in de ruimte en ze betaalde 20 miljoen dollar voor de ruimtereis.
Op 25 september 2018 wordt Vera Schouppe in Lotenhulle gearresteerd op verdenking van grootschalige drugshandel. Ook haar drie zonen worden opgepakt. Vera Schouppe is de 55-jarige weduwe en tweede vrouw van boer Charles. De hoeve in Lotenhulle behoorde tot een drugshandel met gehuurde bestelwagens en motorfietsen. Vera Schouppe bleef elke betrokkenheid bij de drugshandel ontkennen. Ze kreeg uiteindelijk eind vorig jaar (2019) een werkstraf van 200 uren. Haar drie zonen kregen effectieve celstraffen van 3 tot 8 jaar. Hun vader en dus de ex van Vera Schouppe, kreeg 8 jaar effectief als leider van de drugshandel. Hij zat al in de gevangenis, maar regelde alles via zijn zonen.
Maandag blikken we terug op de FB-uitnodiging voor een verjaardagfeestje in Nederland dat uitmondde in een slagveld.
Ma21sept
De Jury voor Ethische Praktijken inzake reclame, kortweg JEP, heeft in 2018 voor het eerst een Vlaamse tiener op de vingers getikt. De bekendste Vlaamse vlogger, Nathan Vandergunst uit Blankenberge had via zijn YouTube-kanaal Acid zijn 400 000 volgers opgeroepen om de truien van zijn kledinglijn te kopen. Hij adviseerde hen de bankkaart van hun ouders te stelen als ze geen trui mochten kopen. Vloggers maken dagelijks filmpjes die ze online zetten voor hun volgers. Die filmpjes, vlogs genoemd, zijn vaak professioneel gemaakt en met veel creativiteit gemonteerd. De makers zijn de influencers. De filmpjes worden tiendduizenden keer bekeken. Daarom krijgen de vloggers producten aangeboden waarvoor ze reclame maken en daar dan ook geld mee verdienen. Door de uitsluiting van Acid verdiende hij niets meer aan zijn geposte vlogs. Hij is dan uiteindelijk met een nieuwe YT-kanaal begonnen, Acid2. Hij heeft intussen alweer 166 000 volgers. Bij jongeren is hij echt bekend. Aan zijn huis in Blankenberge komen fans bijeen in de hoop een glimp van hem te kunnen opvangen.
In 2012 wordt het verjaardagsfeestje in de FB-post ‘Sweet Sixteen Party’ in het dorp Haren bij Groningen een slagveld. Politie is massaal aanwezig en het rampenplan is afgekondigd. Vijftien agenten raakten gewond. Twaalf relschoppers werden veroordeeld tot cel- en werkstraffen. De FB-uitnodiging voor het feest was openbaar gepost omdat de jarige wou weten hoeveel feestvierders zouden komen. Uiteindelijk kwamen duizenden jongeren naar het feestje niettegenstaande de jarige haar FB-uitnodiging een dag na de publicatie, de post al had verwijderd. Haar vrienden en die hun vrienden hadden de post intussen blijven delen, ook via andere sociale media.
In 1937 verschijnt het boek De Hobbit. De auteur is de Britse hoogleraar JRR Tolkien (kein). Dit boek is een klassieker in de jeugdboeken. Hobbits zijn dwergen van ongeveer een meter groot en zijn een vredelievend volk. Ze willen de schat terugwinnen die de draak heeft gestolen. Het fantasieverhaal wordt verklaard als de eigen ervaringen van de auteur tijdens de Slag om de Somme in de Eerste Wereldoorlog.
In 1558 is Gentenaar Keizer Karel in Spanje overleden. Hij werd 58. Zijn Europese rijk werd groter dan het vroegere Romeinse Rijk. Het werd dan ook een van de eerste wereldrijken van de nieuwe tijd genoemd.
De rijkste vrouw van Europa, Liliane Bettencourt, overlijdt in 2017. Ze werd 94. Zij was eigenaar van het cosmeticabedrijf L’Oréal en was getrouwd met politicus André Bettencourt.
Maandag blikken we terug naar 1981 voor de eerste rit met de TGV.
Di22sept
Dan (1981) opent de eerste TGV-lijn in Frankrijk. Dat is tussen de twee grootste steden Parijs en Lyon. Vandaag is die rit alleen voor de VIP’s zoals de Franse president Mitterand. De eerste TGV voor het publiek was voor vijf dagen later op 27 september 1981. Op de eerste spoorlijn tussen Parijs en Lyon haalde de TGV een snelheid van 270 km/u. De recordsnelheid was 540 km/u, het dubbele dus. De kleur van de TGV was toen nog oranje.
Op 22 september 1994 komt in Amerika de eerste aflevering van ‘Friends’ op de buis. De tv-serie gaat over zes vrienden die wonen en werken in Manhattan. De eerste aflevering The One Where Monica Gets A Roommate begint met Rachel (ei) die net haar verloofde Barry bij het altaar achtergelaten heeft en is samen gaan wonen met Monica, de beste vriendin uit haar kindertijd. De laatste aflevering in Amerika op 6 mei 2004 telde 53 miljoen kijkers.
Vrt-journalist Maurice de Wilde is vandaag in 1998 overleden. Hij was vooral bekend van de tv-reeksen over de Belgische collaborateurs, zoals De Nieuwe Orde, die heel wat stof deden opwaaien.
Weerman Armand Pien overlijdt in 2003. Hij eindigde zijn tv-weerbericht met een grap of hij bracht een vreemd gevormd stuk groente of fruit mee naar de studio. Als het weer zijn weerbericht niet volgde, verontschuldigde hij zich met de woorden: Mijn weerberichten kloppen altijd! Alleen het weer houdt er zich niet aan. Naast de bestaande weerspreuken, maakte hij ook eigen spreuken zoals Een herfst zonder stormen is als een vrouw zonder vormen.
Einstein wordt op 22 september 2011 even in twijfel getrokken. Bij een experiment in het CERN in Genève kwamen ze tot de vaststelling dat de snelheid van het licht nét overschreden was. Volgens de speciale relativiteitstheorie van Einstein uit 1905 is niets op aarde en in het heelal rapper dan het licht, nl. afgerond naar boven 300 000 km/sec (299.792 km/sec). Als iets wél sneller kan reizen dan het licht, dan is het theoretisch mogelijk om terug te gaan in de tijd. Het experiment in het CERN werd overgedaan in Japan en Amerika. Vijf maaden later in februari 2012 ontdekten de wetenschappers toch dat er een fout zat in de aansluiting van het gps-systeem tussen het CERN en de ontvanger 730 km verder in Italië.
Morgen zal het precies een jaar geleden zijn dat Thomas Cook failliet ging. Graag tot morgen.
Wo23sept
Het is precies een jaar geleden (2019) dat Thomas Cook failliet gaat. Al gauw volgde ook Neckermann en Pegase. De Britse reisorganisatie Thomas Cook was de oudste reisorganisatie ter wereld, opgericht in 1845, dit jaar zou dat dus 175 jaar geleden zijn. Door het faillissement werden alle Britse boekingen, vluchten en vakanties onmiddellijk geannuleerd en kwamen 600.000 reizigers (dat waren niet per se Britse reizigers, maar wel boekingen via de Britse Thomas Cook, konden dus ook Belgen zijn) wereldwijd in de problemen. 10.000 onder hen waren Belgen.
In 2004 zet wielrenner Richard Virenque een punt achter zijn carrière. Zijn beste prestatie was de tweede plaats in de Ronde van Frankrijk in 1997 na Jan Ullrich. Zeven keer eindigde Virenque in de bolletjestrui, een klimmer dus. Helaas blijft zijn naam ook verbonden aan doping. Verzorger Willy Voet werd kort voor de Tour van 1998 betrapt op een grote hoeveelheid epo. De ploeg Festina werd meteen uit de Tour gezet. Alle renners bekenden doping, behalve Virenque en nog een ploegmaat (Pascal Hervé). Het UCI schorste Virenque niet omdat hij nog nooit positief was getest. Kort na de Tour van twee jaar later in het jaar 2000 (in een andere ploeg, Team Polit) bekende hij toch doping te hebben gebruikt. Hij werd meteen voor negen maanden geschorst.
In 1939 overlijdt de Oostenrijkse neuroloog en psycholoog Sigmund Freud. Hij was de grondlegger van de psycho-analyse. Bewuste emotionele ervaringen die naar het onbewuste zijn verdrongen, blijven bestaan en zoeken een weg naar buiten via lichamelijke symptomen. In zijn driftenleer beschreef hij hoe de mens de aangeboren drang heeft om te streven naar de bevrediging van lusten die voldoen aan bepaalde levensbehoeften, zoals bijvoorbeeld eten en voortplanting.
Op 23 september 1913 vliegt de 24-jarige Roland Garros als eerste over de Middellandse Zee. De vliegtuigpionier doet dit van Fréjus in Zuid-Frankrijk naar Bizerte in Noord-Tunesië, een vlucht van 750 km in net geen 8 uur. Enkele maanden na de eerste vlucht van Roland Garros brak de Eerste Wereldoorlog uit. Hij trad als vrijwillige in het leger en werd er de eerste gevechtspiloot in de geschiedenis. Hij overleed in 1918, op het einde van de oorlog dus, tijdens een luchtgevecht, de dag voor zijn 30ste verjaardag. Wanneer in 1927 een groot tennisstadion in Parijs werd aangelegd, kreeg dit zijn naam.
Morgen is er op hetzelfde uur een nieuwe TM. Dan wordt Filip Dewinter live op de Nederlandse tv besmeurd met chocolade. Blijf bij ons, blijf bij RT.
Do24sept
Op 24 september 2017 wordt Peter Sagan voor de derde keer op rij wereldkampioen op de weg. Hij haalt het in de sprint nipt van Alexander Kristoff.
Meer dan 700 pelgrims stikken en meer dan 800 zijn gewond in het gedrang. Dat is de triestige balans van de bedevaart in Mina in de buurt van Mekka in 2015, vandaag dus 5 jaar geleden. Het meest dodelijke jaar is 30 jaar geleden in 1990 toen stierven 1426 pelgrims.
Filip Dewinter van het Vlaams Belang, toen nog Vlaams Blok, wordt met chocolade besmeurd al bj zijn eerste woorden van het live-interview voor het Nederlandse discussieprogramma Buitenhof op Nederland 3 in het jaar 2000, vandaag dus 20 jaar geleden. Dat gebeurt door anti-fascisten, zoals hij ze noemt. Ook buiten is er protest. Het gaat zelfs zo luid dat je het kan horen tot in de studio. Meer nog, de omroep slaagde er maar met moeite in om de demonstranten buiten de studio te houden. Ook de auto van Filip Dewinter moest eraan geloven.
In 1988 verbetert Carl Lewis het vijf jaar oude record op de 100 m sprint met 1 honderdste van een seconde. Hij loopt de 100 m in 9 seconden 92 honderdsten.
Het record staat nu nog altijd sinds 2009 op naam van Usain Bolt met 9 sec 58 honderdsten.
De Commissie Warren (zoals Warren Zevon) publiceert in 1964 haar rapport over de moord op president Kennedy van een jaar eerder in 1963. Eén van de leden van de commissie was de latere president Gerald Ford. Het rapport telde 888 pagina’s, maar met alle bewijsmateriaal erbij was het 26 000 pagina’s dik. De conclusie was dat Lee Harvey Oswald slechts drie kogels had afgevuurd vanuit één gebouw. Twee kogels hadden de president geraakt: de eerste in de keel, een tweede in het acherhoofd. Eén kogel miste de wagen.
In 1664 capituleert Nederlander Peter Stuyvesant en draagt de kolonie Nieuw-Amsterdam over aan de Engelsen. Zij dopen het gebied om tot New York. Stuyvesant was 19 jaar lang (sinds 1645) directeur-generaal van de Nederlandse kolonie.
Vandaag in 1493 vertrekt Christoffel Columbus voor zijn tweede expeditie naar de Nieuwe Wereld. Zijn eerste reis was de ontdekking van Amerika en de indianen een jaar eerder in 1492. Columbus deed vier ontdekkingsreizen in 12 jaar tijd.
Morgen verneem je onder meer dat Tom Boonen en Fernando Alonso op dezelfde dag wereldkampioen worden. Hoe dat kan, verneem je morgen in een nieuwe TM. Tot morgen.
Vr25sept
Remco Evenepoel wordt 2e op WK tijdrijden vandaag precies een jaar geleden (2019). Op zijn 19de werd hij daarmee de jongste wielrenner op een WK-podium. Het was bovendien de beste prestatie ooit voor België in een individuele tijdrit bij de elite mannen.
De vader van Koningin Mathilde, Patrick d’Udekem d’Acoz, overlijdt op 25 september 2008.
Het is vandaag precies 15 jaar geleden in 2005 dat Tom Boonen wereldkampioen wielrennen wordt. Het was trouwens het jaar met zijn grootste successen. Hij was de eerste renner die erin slaagde om in één seizoen wereldkampioen te worden, De Ronde van Vlaanderen en Parijs-Roubaix te winnen. In 2005 kreeg hij dan ook zowat alle sportonderscheidingen die er waren.
En op diezelfde dag dat Boonen wereldkampioen werd, werd ook Fernando Alonso (z) wereldkampioen in de Formule 1. Hij was 24, net zoals Tom Boonen trouwens, en daarmee toen in 2005, de jongste F1-piloot die wereldkampioen werd.
In 1983 ontsnappen 38 IRA-leden uit een gevangenis in Belfast. Het Iers Republikeins Leger, kortweg IRA, was een paramilitaire organisatie die streed voor een Ierse staat zonder banden met het Verenigd Koninkrijk. Het rapport naar het onderzoek van de ontsnapping maakte duidelijk dat het gevangenispersoneel de grote verantwoordelijke was, maar een ontslag van de verantwoordelijke minister was niet nodig.
In 1974 maakt de wereld voor het eerst kennis met de ozonlaag, meer bepaald met freon dat de ozonlaag aantast. Freon of ook wel cfk genoemd, was het gas dat in spuitbussen werd gebruikt. Het was wel een zeer veilig gas, omdat het niet brandbaar en niet giftig was. Hoewel, bij extreme temperaturen kan freon-met-chlooratomen in contact met koper omgezet worden in fosgeen, en dat is het dodelijk gifgas van de Eerste Wereldoorlog.
Vandaag in 1956 is het mogelijk om voor het eerst een telefoontje te doen van het Vernenigd Koninkrijk naar de Verenigde Staten. Dat komt door het ingebruik nemen van de eerste trans-Atlantische telefoonkabel onder de Atlantische Oceaan tussen Schotland en Canada. Een kabel voor telegrafie lag er wel al 100 jaar sinds 1858, maar telefoneren tussen de twee overzeese continenten kon dus niet, niettegenstaande de telefoon dan toch ook al 100 jaar geleden was uitgevonden.
We maken de TM klaar voor een nieuwe duik in de geschiedenis, maandag zelfde tijd. Dan hebben we het onder meer over de eerste betaalde zondagskrant in ons land in 2003.
Ma28sept
Op 28 september 2003 brengt Het Nieuwsblad als eerste krant in ons land een betaalde zondagskrant uit. Die is te koop bij de bakker aan 1 euro en richt zich vooral op sport. In het begin werden er gemiddeld 60.000 exemplaren van Het Nieuwsblad op Zondag verkocht. Maar dat zakte tot bijna de helft (35 000 in 2013), omdat de klant nu eenmaal liever de krant in de brievenbus krijgt. Na 10 jaar in 2013 kwam van de zondagskrant van Het Nieuwsblad alleen nog een betalende digitale versie. Bij de bakker is nog wel gratis De Zondag te krijgen, dat is een krant van de Roularta Media Group.
In 1994 zinkt de Estonia voor de kust van Finland. 852 mensen komen om het leven. Het schip vaarde van Tallinn, dat is de hoofdstad van Estland, naar Stockholm in Zweden. Estonia betekent immers Estland (Latijns/Engelse naam). Tijdens de nachtvaart kwam er water binnen op het autodek. Vermoedelijk was op de kop van het schip een boegklep afgebroken in het stormweer. Het schip maakte slagzij en zonk in minder dan een half uur. Hoge golven en een sterke wind bemoeilijkten de reddingswerkzaamheden, waardoor slechts 137 mensen de ramp overleefden. Zeven jaar eerder in 1987 gebeurde al een soortgelijke ramp bij het uitvaren van de Harold of Free Enterprise voor de haven van Zeebrugge.
Het is vandaag precies 30 jaar geleden in 1990 dat de 9e en laatste editie van de Grote Winkler Prins Encyclopedie verschijnt. De laatste Winkler Prins, na 120 jaar, (1870), in boekvorm dan toch. De laatste versie van vandaag in 1990 bestond uit 26 delen en telde 75.000 artikelen. Zeven jaar later in 1997 kwam er een eerste elektronische versie in samenwerking met Microsoft. Het project heette Encarta. Dat stopte in 2009. In 2010 verschenen dan drie elektronische versies van de encyclopedie: de Junior Winkler Prins, de Studie Winkler Prins online en de Grote Winkler Prins online. Die kan je in alle openbare bibliotheken raadplegen. De encyclopedie was jarenlang leider in het Nederlands taalgebied, ook omdat die de grootste was.
Astronoom Edwin Hubble overlijdt ook op 28 september, maar dan wel in 1953. Naar hem is de ruimtetelescoop genoemd.
125 jaar geleden in 1895 overlijdt de Franse wetenschapper Louis Pasteur, ontdekker van het vaccin tegen hondsdolheid, maar vooral bekend van het naar hem genoemde pasteuriseren, van melk bijvoorbeeld.
Morgen hebben we onder meer een afspraak in 1992 voor de goedkeuring van het St-Michielsakkoord dat een grote verandering betekende voor ons land. Meer hierover, morgen, in een nieuwe TM.
Di29sept
De Franse schrijver en journalist Emile Zola overlijdt in 1902 in zijn huis aan een koolstofmonoxidevergiftiging. Het zou om moord gaan. Dat was toch wat een dakwerker beweerde die de schoorsteen had afgedekt met een houten blok. Hij zou dat gedaan hebben uit wraak voor de verdediging van de Joodse kapitein die Emile Zola op zich nam. Zola had in een open brief onder de titel J’accuse in 1898 (13 januari) aan de Franse president de Franse generale staf van spionage beschuldigd en niet de Joodse kapitein Alfred Dreyfus. Zola werd voor smaad veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf en 3000 Francs boete. Emile Zola werd 62. Hij ligt begraven in het Panthéon (op zijn Frans) in Parijs.
29 september is de dag van de Heilige Michiel. Op die dag in 1992 wordt het Sint-Michielsakkoord door de regering Dehaene goedgekeurd. De essentie van deze vierde staatshervorming was de omvorming van ons land van een unitaire staat met negen provincies naar een federale staat bestaande uit gemeenschappen en gewesten, waarvan twee gewesten elk vijf provincies bevatten. Er kwam dus een 10de provincie bij, maar de uitvoering daarvan was pas voor 1995. De faciliteitengemeenten rond Brussel waren geen deel meer van de tweetalige provincie Brabant, maar van een eentalige provincie Vlaams- of Waals-Brabant. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werd provincieloos. Het parlement werd hervormd en er kwam een nieuwe versie van de Grondwet. In artikel 1 van de Grondwet staat voortaan te lezen: “België is een federale staat, samengesteld uit de gemeenschappen en de gewesten” en dus niet meer als eerste artikel “Alle Belgen zijn gelijk voor de wet.” Het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde werd nog niet gesplitst. Dat was pas voor 20 jaar later in 2012.
In 1997 tonen Britse wetenschappers aan dat er een link bestaat tussen de zeer zeldzame hersenZiekte van Creutzfeldt-Jakob bij mensen en de zogenaamde Gekkekoeienziekte bij runderen, ook wel BSE genoemd. Later werd die link wel weer wat gerelativeerd. Het was daardoor jaren niet meer mogelijk om beenderen met merg van runderen te consumeren, zoals een mergpijp bijvoorbeeld.
In 2007 overlijdt Lois (lo-is) Maxwell. Zij was Miss Moneypenny in 14 James Bond-films.
Acteur Tony Curtis overlijdt in 2010, vandaag dus 10 jaar geleden. Hij werd in ons land bekend met de tv-serie De Speelvogels.
Morgen neem ik je onder andere mee naar 1992 als in Zolder de laatste steenkoolmijn in ons land dichtgaat. Tot morgen.
Woe30sept
Vandaag in 2002 wordt voor de eerste keer de euthanasiewet toegepast. Mario Verstraete uit Gent leed al 9 jaar (sinds 1993) aan multiple sclerose. Al die tijd zette hij zich in voor een waardig sterven. Hij was 39 toen hij vandaag in 2002 als eerste in ons land euthanasie kreeg. De euthanasiewet was dan nog maar vier maanden oud (28 mei 2002). Zijn levensverhaal is vereeuwigd in de film ‘Tot Altijd’ van regisseur Nic Balthazar. De film kreeg in 2012 de Ensor-prijs.
Op 30 september 1992 gaat in Zolder de laatste steenkoolmijn in ons land dicht. Meer dan 60 jaar lang sinds 1930 werd in Zolder vette steenkool bovengehaald bedoeld voor de staalindustrie in Luik en de Borinage in de buurt van de stad Bergen in Henegouwen is dat. Het begin van het einde voor de steenkoolproductie in ons land kwam er in de jaren vijftig van de vorige eeuw door de concurrentie van goedkopere steenkool van overzee en uiteraard van aardolie en kernenergie.
Het is precies 35 jaar geleden op 30 september 1985 dat de Amerikaanse natuurkundige en seismoloog Charles (Engels) Richter is overleden. Dat is de man van de bekende ‘schaal van Richter’ om de kracht van aardbevingen te meten. De schaal is onderverdeeld in 12 gradaties. 9,9 is het hoogste wat ooit is waargenomen sinds de metingen. De laatste keer was dat een zeebeving op 11 maart 2011 nabij Sendai in Japan.
Het is dag op dag 60 jaar geleden op 30 september 1960 dat de eerste aflevering van de Amerikaanse tekenfilm-serie The Flintstones op televisie te zien is. De serie speelde zich af in de steentijd in het fictieve plaatsje Bedrock. De humor bestond erin om het Amerika van de jaren 60 te projecteren in de prehistorie. Zo kregen de televisie, de auto en de platenspeler een prehistorische look.
Het is vandaag precies 65 jaar geleden in 1955 dat de Amerikaanse acteur James Dean is overleden. Hij is 24 als hij om het leven komt in een auto-ongeluk met zijn Porsche Spyder die hij pas 9 dagen eerder tweedehands had gekocht. De laatste woorden van zijn laatste interview op tv voor een tv-spot werden daardoor bijna profetisch. Daarin gaf hij de boodschap aan de jongeren verstandig te zijn in de auto, want dan zouden ze misschien wel ‘zijn’ leven kunnen reden. Hij speelde in zijn korte leven in 40 tv-series en films. ‘Giant’ met Elizabeth Taylor en Rock Hudson, was zijn laatste film, die hij niet heeft kunnen voltooien wegens zijn overlijden. Een bekend shot in de film is wanneer hij een oliebron ontdekt op zijn boerderij.
Morgen tijdreizen we onder meer naar 1933 voor de opening van het Sportpaleis in Antwerpen. Tot morgen.